W książce omawiamy różne praktyczne zagadnienia. Zachowaliśmy wcześniejszy układ tematyczny, dodając trzy nowe rozdziały:: o osteoporozie wtórnej, męskiej oraz starczej. Znaczne odrębności tych postaci choroby uzasadniają osobne ich omówienie. Tak jak poprzednio do współpracy zaprosiłem znawców problematyki osteoporozy z wielu ośrodków akademickich:: Poznania, Warszawy, Wrocławia, Zabrza i Zielonej Góry. Mam nadzieję, że drugie wydanie „Osteoporozy” spotka się, podobnie jak wydanie pierwsze, z dużym zainteresowaniem i będzie pomocne dla lekarzy praktyków codziennie otaczających opieką swoich chorych. prof. dr hab. n. med. Wojciech Pluskiewicz

Osteoporoza to choroba polegająca na osłabieniu układu kostnego człowieka. Działania profilaktyczne, między innymi właściwa dieta, mogą okazać się niezwykle skuteczne i należy je rozważyć szczególnie u osób, które przekroczyły 60. rok życia, mają jeden lub więcej czynników ryzyka. Pożywienie powinno zawierać wystarczająco dużo wapnia i witaminy D, ponieważ składniki te są niezbędne do budowy kości. W poradniku przedstawiono najważniejsze informacje o przyczynach i ryzyku wystąpienia tej choroby oraz wskazania dotyczące prawidłowej diety - między innymi przykładowe, zbilansowane jadłospisy.

W publikacji omówiono: - Osteoporozę jako poważny problemem zdrowotny i socjoekonomiczny starzejących się społeczeństw współczesnego świata. - Zasady profilaktyki, ze szczególnym zwróceniem uwagi na aktywność fizyczną i dobrze zbilansowaną dietę oraz ważną rolę systematycznego uzupełniania niedoborów witaminy D i wapnia. - Diagnostykę osteoporozy jako istotny element profilaktyki (rola badań przesiewowych) oraz właściwego rozpoznania i leczenia. - Aktualnie stosowane leki – szeroka gama preparatów przydatnych w leczeniu osteoporozy stwarza możliwości kontroli postępów choroby, a nowoczesne leczenie pozwala na utrzymanie dobrej jakości życia. - Zasadnicze różnice w leczeniu farmakologicznym osteoporozy u kobiet i u mężczyzn – precyzyjna indywidualizacja leczenia.

Pojęcie stylu życia jest socjologicznym pojęciem trudnym do zdefiniowania. Przyjęty styl życia silnie wpływa na przyjęte zachowania zdrowotne. Szczególnie zachowania zdrowotne nabyte w okresie dziecięcym i młodzieńczym mają szczególne znaczenie w dorosłym życiu. W okresie dzieciństwa dochodzi do kształtowania i utrwalania postaw zdrowotnych (Wagner, Banaszkiewicz i in. 2015), które wraz ze zdobytą wiedzą i nabywanymi umiejętnościami wpływają na charakter postaw zdrowotnych w dorosłym życiu. Znaczący wpływ na kształtowanie prawidłowej postawy zdrowotnej w dzieciństwie ma środowisko rodzinne. Zgodnie z danymi WHO aż 75% potrzeb jest zaspokajanych przez jednostkę w środowisku domowym. Zachowania prozdrowotne nabywane w domu są to głównie czynności związane z higieną osobistą, psychiczną i otoczenia, podstawowym sposobem odżywiania, stosowaniem używek, organizacją czasu wolnego i aktywności fizycznej, przestrzeganiem zaleceń lekarskich oraz korzystaniem z badań profilaktycznych (Bednarek i Bednarz 2013). Zachowania zdrowotne są wyznaczane również przez kontekst społeczny i kulturowy. Często praktyki zdrowotne nie są wynikiem zamierzonych zachowań, a jedynie wynikają z ogólnie przyjętych norm społecznych (RomanowskaTołłoczko 2011). Wypracowana postawa zdrowotna jest integralną częścią procesu socjalizacji jednostki. Według koncepcji M. Lalonde styl życia bezpośrednio determinuje zdrowie jednostki (Wagner, Banaszkiewicz i in. 2015), a do czynników warunkujących zdrowie zalicza się: czynniki biologiczne (genetyczne), środowisko zewnętrzne, styl życia, oraz efekty medyczne (Romanowska-Tołłoczko 2011). Styl życia znacząco wpływa na rozwój fizyczny, oraz funkcjonowanie psychospołeczne (Humeniuk, Dąbska i in. 2018), jest ściśle związany z codziennymi zachowaniami, specyficznymi dla danej jednostki lub zbiorowości. Determinują go czynniki społeczno-kulturowe, oraz osobiste cechy jednostek (RomanowskaTołłoczko 2011). Styl życia jest kształtowany w oparciu o wzorce dostarczane przez otoczenie.